Men gan cao là gì?

Men gan hay còn có tên gọi là enzyme xúc túc có vai trò hỗ trợ và đẩy nhanh các phản ứng sinh hóa trong cơ thể. Men gan do tế bào gan sản xuất ra, khi tế bào gan chết đi do quá trình lão hóa có một lượng men gan được phóng thích vào máu. Thông thường men gan có 4 loại chính bao gồm:

• Phosphatase kiềm, kí hiệu là ALP, bình thường ở mức 30 – 115 U/L với cả nam và nữ.
• Aspartate transaminase, kí hiệu là AST, bình thường ở mức thấp hơn 40 U/L.
• Gamma – glutamyl transpeptidase, kí hiệu là GGT, bình thường ở mức dưới 60 U/L với nam và 7 – 32 U/L với nữ.
• Alanine transaminase, kí hiệu là ALT, bình thường thấp hơn 37 U/L với nữ và 40 U/L với nam.

4 loại men gan này có vai trò quan trọng trong hoạt động của tế bào gan cũng như sức khỏe của chúng ta. Khi tế bào gan bị tổn thương, nồng độ men gan thường tăng cao. Khi nồng độ men gan vượt quá ngưỡng bình thường, nó cũng gây tác dụng ngược lại dẫn tới tổn thương tế bào gan.

Men gan cao là dấu hiệu cho thấy gan đang gặp phải tổn thương. Men gan tăng càng cao, mức độ tổn thương tại gan càng nặng nề. Tuy nhiên, các dấu hiệu men gan cao thường không rõ ràng, phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này và mức độ của men gan. Một số người bệnh có thể xuất hiện dấu hiệu rối loạn tiêu hóa, chán ăn, ngứa da… nhưng không rõ ràng và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác.

Men gan cao được phân chia thành 3 mức độ:

• Mức độ nhẹ: Chỉ số men gan tăng cao 1 – 2 lần so với bình thường
• Mức độ trung bình: Chỉ số men gan tăng cao 2 – 5 lần so với mức bình thường.
• Mức độ nặng: Chỉ số men gan tăng cao > 5 lần so với mức bình thường.

Có nhiều nguyên nhân khiến men gan tăng cao như viêm gan virus, bệnh sốt rét, chế độ ăn uống,… Men gan tăng cao do rượu bia là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến gan bị tổn thương. Vậy tại sao uống nhiều rượu bia khiến men gan tăng cao?

Men gan tăng cao do uống rượu bia?

Gan được ví như cơ quan thải độc của cơ thể, là nhà máy chính của việc chuyển hóa còn. Mọi chất độc khi vào cơ thể đều được xử lý bởi gan. Một trong những nguyên nhân thường gặp khiến men gan tăng cao do uống rượu bia, đặc biệt là rượu tự pha, tự nấu. Do chất độc hại cho gan nhiều khiến tế bào gan bị tổn thương nặng hoặc tế bào gan bị hủy hoại. Điều này khiến men gan bị tăng lên một cách đáng kể.

Lượng men gan tăng trong máu người uống rượu tùy thuộc liều lượng rượu vào máu và chất lượng của loại rượu sử dụng. Lượng men gan trong máu do gan bị tổn thương bởi rượu thì loại AST thường cao từ 2 – 10 lần, trong khi đó lượng ALT tăng ít.

Khi uống rượu bia, chất cồn được hấp thu nhanh chóng vào máu và niêm mạc dạ dày, ruột. Chỉ có khoảng 10% lượng cồn được đào thải ra ngoài qua đường hơi thở, mồ hôi, nước tiểu. Còn 90% còn lại đi thẳng qua gan khiến gan bị nhiễm độc nặng nề, từ đó gây hại cho cơ thể. 90% còn lại sẽ đi thẳng tới gan. Tại đây, cồn sẽ được các tế bào gan xử lý, tiến hành khử độc trước khi được thải ra ngoài.

Tuy nhiên, khả năng khử độc của gan có hạn, các tế bào khỏe mạnh của gan chỉ có thể lọc được một lượng cồn hạn định trong một giờ. Nếu nồng độ cồn nạp vào cơ thể quá cao đòi hỏi phải mất nhiều thời gian nữa để xử lý chúng. Đó là với lá gan khỏe mạnh bình thường, nhưng với lá gan bị suy yếu do bệnh lý hoặc lạm dụng rượu bia kéo dài thì khả năng lọc và thải độc của gan bị suy giảm đi nhiều.

Nếu tế bào gan bị hoạt động quá tải, cồn trong rượu bia chuyển hóa thành  acetaldehyde nhưng lại không tiếp tục chuyển thành acid acetic. Khi đó, acetaldehyde tích tụ sẽ là chất rất độc không chỉ cho gan mà còn độc thần kinh, thị giác, dạ dày, hệ tiêu hóa…

Các chất độc ứ đọng lại trong gan ngày càng nhiều phá hủy tế bào gan nặng nề. Khi tế bào gan bị hủy hoại hàng loạt khiến men gan tăng cao, gây viêm gan cấp, hôn mê gan và nguy hiểm đến tình mạng. Bên cạnh đó, men gan cao nếu không được điều trị sẽ dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan, thậm chí ung thư gan.

Các bác sĩ lưu ý, bất cứ loại rượu nào kể cả rượu trắng, rượu ngâm thuốc bổ… đều là gánh nặng cho gan. Bởi rượu được đẩy vào liên tục sẽ khiến gan quá tải, mệt mỏi, suy yếu làm men gan tăng cao và tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về gan.

Dấu hiệu tăng men gan do rượu bia

Men gan tăng do rượu bia là dấu hiệu cảnh báo tế bào gan đang bị viêm hoặc hoại tử hàng loạt. Nếu không có biện pháp kiểm soát tốt dễ tiến triển thành viêm gan, xơ gan, thậm chí nguy hiểm hơn là ung thư gan. Khi bị men gan cao có thể gặp một vài dấu hiệu như:

• Đau hạ sườn phải.
• Mẩn ngứa.
• Rối loạn tiêu hóa
• Chán ăn…

Nhưng các biểu hiện thường không rõ ràng và rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác.

Thông tin chi tiết: Các dấu hiệu cảnh báo men gan cao

Men gan cao nguy hiểm như thế nào?

Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, men gan cao kéo dài nhiều ngày có thể để lại hậu quả nguy hiểm như:

Làm giảm tuổi thọ: Với AST trị số tăng gấp đôi sẽ tăng 32% nguy cơ tử vong, nếu trị số này tăng hơn gấp đôi thì nguy cơ tử vong sẽ lên đến 78%. Với ALT, trị số tăng gấp 2 lần nên sẽ làm tăng 21% nguy cơ tử vong. Khi trị số này tăng hơn gấp đôi thì nguy cơ tử vong lên tới 59%.

Biến chứng xơ gan, u gan: Nếu men gan cao kéo dài mà không được điều trị sớm có thể gây ra nhiều biến chứng như xơ gan, u gan, ung thư gan…

Cảnh báo bệnh lý nguy hiểm: Men gan cao là một trong những dấu hiệu vấn đề sức khỏe như viêm gan, xơ gan do rượu, gan nhiễm mỡ, viêm cơ, viêm thận mãn, viêm túi mật, nhồi máu cơ tim, động kinh…

Đọc thêm chi tiết: Men gan cao nguy hiểm như thế nào?

Điều trị, phòng ngừa biến chứng men gan cao do rượu bia

Trước tình trạng men gan tăng cao do sử dụng rượu bia, nhiều người có thói quen tự mua các sản phẩm “mát gan, hạ men gan” trong khi chưa được kiểm chứng khoa học về tác dụng nên có thể dẫn tới những nguy hại cho gan. Nhiều báo cáo cho thấy, có những trường hợp do dùng thuốc tùy tiện mà dẫn tới suy gan cấp. Tiên lượng cho bệnh nhân suy gan cấp do phản ứng thuốc khá trầm trọng, 60 – 80% nguy cơ tử vong.

Nguy hiểm hơn, nhiều trường hợp men gan hạ nhưng không đồng nghĩa là bệnh gan đã khỏi. Ví dụ như trường hợp viêm gan trên bệnh nhân có hội chứng ure huyết cao, men gan giảm là do được chuyển hóa nhanh chứ không hẳn gan đã được hồi phục hoặc do lọc máu liên tục nên men gan được thải hết ra ngoài trong khi tế bào gan vẫn bị hủy hoại nặng nề…

Do đó, các chuyên gia nhận định để giải tỏa nỗi lo men gan tăng cũng như phòng tránh các bệnh lý nguy hiểm về gan cần hạn chế rượu bia, thay đổi chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý để tác động trực tiếp vào cơ chế sinh bệnh bằng cách kiểm soát hoạt động của tế bào Kupffer, từ đó tạo điều kiện giúp tế bào gan hư tổn được phục hồi. Cụ thể:

Hạn chế rượu bia: Rượu bia là yếu tố khiến men gan tăng cao, điều quan trọng nhất để cải thiện men gan cao chính là từ bỏ rượu bia. Với người nghiện rượu, cần bắt đầu giảm bớt lượng rượu trong tuần dần dần.

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh:

• Bổ sung nhiều rau xanh: Nhằm cung cấp nguồn vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, giúp gan khỏe mạnh hơn, giảm lượng máu trong gan. Một số loại rau tốt cho cơ thể như cải xanh, bắp cải, rau bina…
• Thực phẩm giàu tính oxy hóa: Giúp men gan luôn ổn định, chức năng gan hoạt động tốt hơn, ví dụ như củ cải đường, hạt dẻ, bơ…
• Hạn chế các thực phẩm có hại cho gan như đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng, nhiều gia vị, đồ uống có ga…
• Tránh xa các thực phẩm chế biến sẵn, đóng hộp, nhiều chất béo và có đường vì chúng sẽ tạo gánh nặng cho gan.

Đọc chi tiết: Men gan cao nên ăn gì và kiêng gì?

Thay đổi lối sống:

• Tập thể dục hàng ngày: Thể dục thể thao thường xuyên rất tốt cho sức khỏe, hỗ trợ chức năng gan hoạt động hiệu quả hơn. Hãy đi bộ mỗi ngày hoặc tập 15 – 20 phút để cải thiện sức khỏe.
• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ có vai trò quan trọng đối với sức khỏe, giúp gan được nghỉ ngơi và đào thải độc tố. Bạn hãy đi ngủ đúng giờ và đủ giấc để đảm bảo sức khỏe tốt nhất nhé.
• Tinh thần thoải mái: Hạn chế stress, căng thẳng, cần có tinh thần lạc quan, vui vẻ mỗi ngày.

Giảm béo (nếu béo phì): Thừa cân làm tăng nguy cơ mắc men gan cao. Do đó, khi chỉ số cơ thể dư thừa bạn hãy thực hiện giảm cân và giữ trọng lượng ở mức khỏe mạnh để tốt cho sức khỏe, kiểm soát men gan.

Uống đủ nước: Bổ sung đủ nước cho cơ thể 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày hỗ trợ chức năng gan hoạt động hiệu quả hơn nhằm đào thải các chất độc hại ra ngoài cơ thể. Hãy uống cốc nước ấm sau khi thức dậy hoặc sau khi ăn.

Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Không tự ý mua thuốc về điều trị, hãy sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Bởi một số loại thuốc khi sử dụng có thể gây tổn thương gan. Nếu dùng lâu dài cần trao đổi cụ thể với bác sĩ, đặc biệt là thuốc giảm đau. Thận trọng khi dùng các loại thực phẩm chức năng.

Thăm khám sức khỏe định kỳ: Bạn cần thăm khám sức khỏe định kỳ nhằm tầm soát bệnh lý gan mật mỗi 3 – 6 tháng là việc làm cần thiết.

Men gan cao là gì?

Men gan là các enzyme được tế bào gan sản xuất có vai trò hỗ trợ chức năng, hoạt động của gan như thải độc tố, chuyển hóa, tổng hợp các chất cần thiết cho cơ thể… Khi tế bào gan chết đi, chúng sẽ giải phóng các enzyme vào máu và gan tiếp tục thay thế bằng các tế bào mới. Ở người khỏe mạnh, chỉ số men gan gần như cố định.

Khi gan bị viêm hoặc tế bào gan bị tổn thương sẽ khiến nồng độ men gan trong máu tăng. Mức độ tăng men gan tỷ lệ thuận với tình trạng tổn thương. Men gan càng cao thì gan của bạn bị tổn hại càng nặng. Tình trạng này thường gặp ở những đối tượng như người bị bệnh gan có dùng thuốc, người viêm gan hoặc người sử dụng các loại đồ uống kích thích như rượu bia trong thời gian dài.

Trên cơ sở đó, để xác định bạn có bị men gan cao hay không, bác sĩ sẽ dựa vào chỉ số men gan và đưa ra kết luận. Có 4 loại men gan quan trọng của cơ thể bao gồm AST, ALT, GGT và ALP. Ở người bình thường, chỉ số ALT và AST thường vào khoảng dưới 40 U/L, ALP ở mức 30-115 U/L, còn GTT ở khoảng dưới 60 U/L.

Khi chỉ số men gan tăng 1 – 2 lần được xác định tăng men gan ở mức độ nhẹ. Men gan tăng từ 2 – 5 lần được xác định ở mức trung bình và khi men gan tăng gấp 5 lần trở lên được coi là mức độ nặng.

Thông thường, người bị men gan cao thường không có biểu hiện rõ ràng, nhất là ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, để phát hiện sớm người bệnh cần chú ý một số triệu chứng cơ bản như sau:

• Ngứa da: Khi các độc tố không được đào thải ra ngoài khiến chúng phát tán qua da gây ngứa toàn thân. Tùy theo mức độ men gan cao mà bị ngứa nặng hay nhẹ.
• Vàng da: Người bệnh không chỉ bị vàng da, vàng mắt mà móng tay cũng có thể chuyển sang màu đục vàng. Kèm theo đó là xuất hiện màng nhầy trong miệng.
• Phù nề: Khi chất độc không được đào thải ra bên ngoài có thể đọng lại trong cơ thể gây phù nề mắt cá chân, bàn chân.
• Màu phân bất thường: Khi gan bị tổn thương, dịch tiêu hóa thay vì chảy vào ruột sẽ đi ngược vào máu khiến người bệnh đầy bụng, khó chịu và khiến phân có màu nhạt.
• Một số dấu hiệu khác như buồn nôn, đau bụng, cơ thể mệt mỏi, giảm ham muốn tình dục, suy nhược thần kinh…

Thông tin xem chi tiết: Những dấu hiệu nhận biết men gan cao

Dùng thuốc gì để hạ men gan?

Khi xét nghiệm thấy men gan tăng, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm khác như xét nghiệm máu để phát hiện có virus gây tổn thương gan hay không, MRI, CT, siêu âm hoặc sinh thiết gan. Những xét nghiệm này nhằm mục đích xác định nguyên nhân làm tăng men gan và đánh giá mức độ tổn thương tế bào gan. Chẩn đoán và điều trị men gan cao cần dựa vào nguyên nhân, cơ chế của bệnh từ đó mới có phương hướng điều trị đúng cách.

Nguyên nhân gây men gan cao do viêm gan virus gây ra, điều trị cần bằng thuốc kháng virus, hạ men gan và bảo vệ gan. Nguyên nhân do uống nhiều rượu bia, cần dừng ngay việc sử dụng đồ uống có cồn, không hút thuốc lá. Đồng thời, cần duy trì chế độ ăn uống hợp lý, tăng cường bổ sung rau xanh, tập luyện thể dục thường xuyên để nâng cao sức khỏe.

Để hạn men gan và bảo vệ tế bào gan, bác sĩ có thể chỉ định một số nhóm thuốc sau:

Thuốc Tây Y

Bác sĩ có thể chỉ định thuốc hướng gan (hepatotropes). Nhóm thuốc này có tác dụng điều chỉnh men gan do viêm gan siêu vi, viêm gan do rượu, gan nhiễm mỡ và xơ gan. Đồng thời, hỗ trợ làm giảm triệu chứng do tăng men gan gây ra bao gồm:

Các loại acid amin: Điển hình như arginin, ornithin, carnitin, acid glutamic… Những thuốc này có tác dụng giúp người bệnh chuyển đổi protid trong cơ thể, có tác dụng tái tạo gan, thích hợp cho người mắc gan nhiễm mỡ do rối loạn chuyển hóa, suy nhược cơ thể, thiếu chất.

Choline: Thuốc này thường dùng cho người bệnh mắc gan nhiễm mỡ do rượu. Tác dụng của thuốc làm giảm triệu chứng khó chịu do gan nhiễm mỡ gây ra, giảm lượng mỡ ứ đọng trong gan đồng thời hồi phục chức năng gan.

Các loại vitamin: Vitamin nhóm B, nhóm E đều có tác dụng rất tốt đối với việc cải thiện chức năng gan, bảo vệ tế bào gan và ngăn chặn mỡ làm hoại tử gan. Do đó, người mắc bệnh gan nhiễm mỡ cũng được dùng những thuốc này để đẩy lùi bệnh.

Các thuốc có chứa thảo dược: Ví dụ như diệp hạ châu, atiso, rau má, nhân trần, cà gai leo…

Với người bệnh bị viêm gan virus làm suy giảm chức năng gan, bác sĩ sẽ cho người bệnh dùng các thuốc kháng virus như Peg- interferon, ribavirin… Nếu có bệnh lý rối loạn lipid máu cần sử dụng các thuốc chống tăng mỡ máu như nhóm statin, fibrat, vitamin E liều cao cũng có tác dụng góp phần giúp giảm tình trạng gan nhiễm mỡ…

Thuốc nam

Nếu lo ngại sử dụng các thuốc hạ men gan có thể gây tác dụng phụ thì hạ men gan bằng thảo dược thiên nhiên cũng được nhiều người sử dụng và có kết quả tích cực. Tuy nhiên, không nên tự ý sử dụng thảo dược và coi là thuốc điều trị men gan cao. Tùy thể chất từng người, liều lượng, tương tác thuốc,… có thể khiến men gan bạn càng cao hơn.

Mật nhân ( mật nhơn, bách bệnh)

Mật nhân mang lại nhiều công dụng đối với sức khỏe, được biết đến nhiều là tăng cường chức năng sinh lý của nam giới. Gần đây, các nghiên cứu chuyên sâu mà các nhà khoa học phát hiện ra công dụng mới của thảo dược này: làm chậm quá trình hoại tử của các tế bào gan, tăng khả năng tái sinh của các tế bào gan bị tổn thương và kích thích tăng miễn dịch cơ thể.

Để hỗ trợ quá trình điều trị viêm gan do virus, xơ gan, giảm các triệu chứng do bệnh gan gây ra dùng: Mật nhân 10g, cà gai leo 30g tất cả nấu với 1,5 lít nước. Đun sôi nhỏ lửa khoảng 15 phút và chắt lấy nước uống hàng ngày trước bữa ăn tầm 20 phút. Sự kết hợp giữa mật nhân và cà gai leo hỗ trợ điều trị viêm gan virus, xơ gan hiệu quả.

Atiso

Atiso được dùng để hạ men gan rất tốt với nguyên nhân men gan cao do sử dụng rượu bia. Bạn dùng atiso làm nguyên liệu để pha trà hay nấu ăn hàng ngày. Hoa atiso dùng hầm xương được biết đến là món ăn ngon và bổ dưỡng với sức khỏe.

Cây chó đẻ ( diệp hạ châu )

Cây chó đẻ góp mặt trong các bài thuốc chữa bệnh gan như giải độc gan, bảo vệ chức năng gan, hạ men gan… Bạn lấy cây chó đẻ khô, mỗi lần dùng 1 nắm nhỏ sắc với nước uống khoảng 5 – 7 ngày rồi dừng.

Cà gai leo

Cà gai leo là thảo dược được dân gian sử dụng chữa bệnh với những công dụng phổ biến như hỗ trợ điều trị viêm gan virus, làm giảm các triệu chứng do men gan cao gây ra, tăng cường thải độc gan, thanh lọc cơ thể, làm chậm sự tiến triển của xơ gan…

Hỗ trợ điều trị các bệnh về gan (viêm gan B, xơ gan…): 35g rễ hoặc thân lá cà gai leo, sắc với 1 lít nước, còn 300ml chia uống 3 lần trong ngày, giúp hạ men gan và giải độc gan rất tốt.

Cà gai leo có thể sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp với thảo dược khác. Cà gai leo kết hợp mật nhân ở dạng cao chiết sẽ mang đến tác dụng vượt trội hơn hẳn, giúp hỗ trợ điều trị men gan cao, viêm gan virus, xơ gan, vừa giúp tái tạo tế bào gan và tăng kích thích miễn dịch giúp người bệnh nhanh chóng khỏe mạnh hơn.

Giải độc gan Tuệ Linh với thành phần là Cà gai leo và Mật nhân kế thừa những thành tựu khoa học trên và đã nghiên cứu lâm sàng chứng minh hiệu quả trong việc giúp bảo vệ và phục hồi tế bào gan, giúp tăng cường chức năng giải độc của gan; hỗ trợ điều trị bệnh men gan cao, viêm gan vi rút, đặc biệt là viêm gan virus B mạn tính thể hoạt động; giúp làm chậm sự phát triển của xơ gan, giúp tăng miễn dịch cơ thể, từ đó giúp gan phục hồi sau tổn thương một cách hiệu quả.

Xem chi tiết sản phẩm: TẠI ĐÂY

Lưu ý khi dùng thuốc hạ men gan?

Trong trường hợp phải dùng tới thuốc hạ men gan, để bảo vệ sức khỏe cũng như đề phòng tình trạng quá liều, dị ứng hay tác dụng phụ cần nhớ:

• Cần sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ mới đem lại lợi ích cho người bệnh, hạn chế rủi ro. Tránh việc tự ý mua thuốc về điều trị có thể khiến bệnh nặng hơn.
• Chọn thuốc giảm men gan cần mua ở những đơn vị phân phối dược phẩm uy tín, được Sở Y Tế cấp thẩm quyền để tránh trường hợp mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc.
• Đọc rõ thành phần để tránh dùng thuốc dẫn tới dị ứng, nếu thấy xuất hiện các dấu hiệu bất thường cần dừng ngay thuốc và báo với bác sĩ chuyên khoa.
• Nếu sử dụng thuốc trong thời gian dài hoặc dùng kết hợp với các loại thuốc khác cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.
• Trong quá trình dùng thuốc hạ men gan cần nói không với rượu bia, chất kích thích.

Xem chi tiết: Men gan cao nên ăn gì kiêng gì?

Thông tin xem chi tiết: Men gan cao là gì?

Dấu hiệu men gan cao

Những dấu hiệu của tăng men gan không thực sự rõ ràng. Điều này khiến người bệnh chủ quan, không phát hiện sớm cho tới khi tình trạng trở nên nghiêm trọng mới nắm bắt được tình trạng sức khỏe. Tuy nhiên, để phát hiện bệnh sớm người bệnh nên chú ý một số triệu chứng cơ bản sau:

Mẩn ngứa

Trên bề mặt da bị mẩn ngứa là dấu hiệu của người men gan cao hoặc một vài bệnh lý có liên quan tới gan. Khi chức năng gan suy giảm gây gián đoạn hoặc ngưng trệ quá trình đào thải độc tố trong cơ thể. Độc tố không được đào thải ra bên ngoài khiến chúng phát tán qua da gây ngứa toàn thân, tùy thuộc vào tình trạng tăng men gan nặng hay nhẹ.

Vàng da

Men gan cao cũng như một số bệnh lý khác về gan có thể dẫn tới sự thay đổi màu sắc của da. Sự thay đổi này sinh ra do gan không thể thực hiện nhiệm vụ chuyển hóa và đào thải các sắc tố mật bilirubin. Do đó, tế bào gan dần bị phá hủy, giải phóng vào máu dẫn tới vàng da, vàng mắt. Ngoài ra, móng tay cũng có thể chuyển sang màu đục vàng kèm theo màng nhầy trong miệng.

Phù nề

Chỉ số men gan tăng đồng nghĩa với chức năng gan bị suy giảm khiến cho quá trình đào thải độc tố, thanh lọc cơ thể không diễn ra một cách bình thường. Trong khi đó, sự tích tụ các độc tố bên trong cơ thể có thể gây ra một số dấu hiệu bất thường ở vùng cơ thể bên dưới chẳng hạn như phù nề bàn chân, phù nề mắt cá chân…

Nước tiểu đậm màu và phân màu nhạt hơn

Thay đổi màu nước tiểu, màu phân được xem là biểu hiện của men gan cao kèm theo rối loạn chức năng mật khiến quá trình chuyển hóa diễn ra tại mật bị ảnh hưởng. Nồng độ bilirubin sẽ bị cản trở, không thể xâm nhập vào hệ tiêu hóa khiến chúng đào thải ra ngoài thông qua đại tiện hoặc tiểu tiện. Vì vậy, màu sắc nước tiểu sẽ đậm hơn, ngược lại màu phân lại nhạt hơn.

Dấu hiệu khác

Ngoài các triệu chứng kể trên thì cơ thể người bệnh có thể xuất hiện một số triệu chứng không điển hình khác như:

• Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, uể oải, giảm ham muốn tình dục.
• Đôi khi bị sốt nhẹ.
• Xuất hiện cảm giác chán ăn, ăn không ngon miệng, buồn nôn hoặc nôn.
• Thỉnh thoảng xuất hiện những cơn đau ở vùng hạ sườn phải một cách âm ỉ, kéo dài do chỉ số men gan trong máu cao.

Người bệnh có thể bị sốt nhẹ.

Khi nhận thấy cơ thể xuất hiện các dấu hiệu bất thường trên, mọi người cần chủ động đi khám để theo dõi tình trạng sức khỏe của mình. Việc phát hiện sớm không chỉ giúp bệnh mau chóng hồi phục mà còn ngăn chặn những biến chứng nghiêm trọng về sau.

Sự nguy hiểm của men gan tăng cao

Các chỉ số men gan ở mức bình thường như sau:

• Aspartate transamine (AST): 20-40 UI/L
• Alanine transaminase (ALT): 20-40 UI/L
• Gamma – glutamyl transpeptidase (GGT): 20-40 UI/L.
• Phosphatase kiềm (ALP): 30-110 UI/L.

Khi tế bào gan bị tổn thương, men gan sẽ tràn vào máu nên đi xét nghiệm máu sẽ thấy men gan trong máu tăng. Nồng độ men gan trong máu khác nhau sẽ phản ánh tế bào gan bị tổn thương khác nhau. Nếu men gan tăng nhẹ (dưới 2 lần) thì người bệnh hầu như không có triệu chứng. Hoặc nếu có thì triệu chứng không rõ rệt. Thậm chí một vài trường hợp men gan rất cao nhưng không có biểu hiện lâm sàng nào. Giai đoạn này có thể kéo dài từ vài tuần, vài tháng thậm chí vài năm.

Xem chi tiết: Men gan cao có nguy hiểm không?

Cách điều trị hiệu quả

Một điều đáng lo ngại là khi tổn thương gan ở giai đoạn nặng mới có các triệu chứng ồ ạt. Còn khi bệnh ở giai đoạn sớm thì các triệu chứng chỉ thoáng qua nên nhiều người bệnh không nhận thấy. Nguyên nhân gây men gan cao khá đa dạng, người bệnh nên đến trung tâm y tế chuyên khoa để được xét nghiệm, chẩn đoán chính xác, tìm ra ra nguyên nhân và có phác đồ điều trị tốt nhất. Ngoài ra, bạn cần chú ý một số vấn đề sau:

Theo dõi thường xuyên men gan

Thăm khám sức khỏe thường xuyên để kiểm tra men gan.

Khi đã biết mình bị men gan cao, cần giữ gìn sức khỏe không nên làm việc quá sức. Thường xuyên đi khám bác sĩ chuyên khoa gan mật để được xác định rõ bệnh và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng, đặc biệt là viêm gan siêu vi B. Mặc khác, cần theo dõi thường xuyên xem số lượng men gan có thay đổi không. Nên làm siêu âm, định lượng gan để biết tình trạng gan, ống dẫn mật. Tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ có những điều trị, theo doi và xét nghiệm định kỳ.

Thay đổi chế độ ăn uống

Để bảo vệ tốt lá gan của bạn cần áp dụng chế độ ăn uống cân bằng dưỡng chất, nên ăn uống thanh đạm, dễ tiêu hóa cung cấp dưỡng chất cho cơ thể thông qua các bữa ăn hàng ngày. Cần đảm bảo cân bằng về vitamin, protein và các khoáng chất cần thiết. Một số lưu ý trong chế độ ăn uống như sau:

• Cần bổ sung rau quả tươi, vitamin và các nguyên tố vi lượng có lợi cho khả năng miễn dịch, nâng cao sức đề kháng với bệnh tật.
• Bổ sung vitamin A từ các loại thực phẩm như gan động vật, cà rốt, hẹ, sữa bò, lòng đỏ trứng gà, rau muống, rau chân vịt, tỏi tây, bắp cải…
• Ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin B1, B2, B6 như mạch nha, giá, đậu, lạc, rau xanh, hoa quả, hạt kê, đậu nành, trứng, sữa…
• Thực phẩm thuộc họ nấm như mộc nhĩ, nấm rất tốt cho bệnh nhân bị tăng men gan bởi chúng có dinh dưỡng phong phú và có lợi cho việc nâng cao chức năng miễn dịch cơ thể, thúc đẩy hình thành kháng thể cũng có hiệu quả nhất định trong việc làm giảm men gan.
• Hạn chế các loại thức ăn được chế biến sẵn bởi chứa nhiều chất bảo quản gây ảnh hưởng không tốt tới hệ tiêu hóa cũng như khả năng hoạt động của gan. Bia rượu, cà phê, đồ ăn chua cay cũng là những thực phẩm cần hạn chế.
• Không hút thuốc lá vì làm tăng nguy cơ ung thư gan, làm tăng thêm độc tính các thuốc có hại cho gan.

Chế độ nghỉ ngơi hợp lý

Cần cân bằng giữa thời gian làm việc và nghỉ ngơi, tránh làm việc nặng nhọc. Đảm bảo ngủ đúng giờ và đủ giấc. Nên đi ngủ trước 23h bởi từ 23h – 1h sáng là thời gian bài độc của gan, cần tiến hành trong khi ngủ say. Bên cạnh đó, giấc ngủ là yếu tố quan trọng giúp lấy lại năng lượng cho một ngày làm việc mới.

Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên

Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để kiểm soát cân nặng, tăng cường tuần hoàn máu, đốt cháy năng lượng dư thừa của cơ thể, bảo vệ và duy trì ổn định chức năng giải độc của gan. Một số loại hình thể dục thể thao không yêu cầu kỹ thuật cao, đơn giản và không mất quá nhiều sức lực và có lợi cho gan như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội, aerobic…

Uống nhiều nước

Bổ sung đủ nước rất có lợi cho hoạt động của gan. Uống nước giúp đẩy nhanh quá trình tuần hoàn máu, tăng cường khả năng hoạt động của tế bào gan, giúp quá trình đào thải độc ra khỏi cơ thể nhanh hơn. Để đạt được hiệu quả giải độc gan, mỗi ngày nên uống từ 2 – 2,5 lít nước, chia thành nhiều lần trong ngày. Mỗi lần chỉ nên uống từ 150 – 200ml nước.

Dùng thuốc theo chỉ định

Không tự ý mua thuốc về điều trị hoặc sử dụng sai cách, sai liều lượng. Hãy dùng thuốc theo đúng chỉ định mà bác sĩ tư vấn và kê đơn. Bên cạnh đó, để phòng tránh các bệnh lây nhiễm, không nên dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo râu, đồ cắt móng tay. Nên tiêm ngừa viêm gan nếu trong gia đình có người bệnh gan, nên khám sức khỏe định kỳ để phát hiện, điều trị sớm.

Xem chi tiết: Uống thuốc gì để hạ men gan?

Men gan cao là gì?

Gan giữ vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa thức ăn. Bên cạnh đó, nó còn có công dụng thanh lọc, đào thải độc tố tích tụ trong cơ thể ra bên ngoài. Dinh dưỡng từ thức ăn sau khi được hấp thu đưa về gan, gan có chức năng thanh lọc rồi chuyển hóa thành các dưỡng chất phù hợp với cơ thể và loại bỏ độc tố ra bên ngoài.

Khi cơ thể có những bất ổn, gan phải chịu ảnh hưởng không nhỏ khiến chỉ số men gan bất thường. Các enzyme trong tế bào gan được giải phóng, hòa tan vào trong máu khiến máu chứa một lượng men gan nhất định. Chúng tích tụ ngày càng nhiều thêm khiến men gan tăng cao hơn mức bình thường, phá hủy tế bào gan.

Chỉ số men gan được cho là bình thường, không vượt quá mức giới hạn cho phép. Trong đó, có 4 chỉ số men gan thông dụng được các bác sĩ chỉ định là ALT, AST, GGT, ALP, được phân chia theo giới tính, độ tuổi nên độ chính xác gần như tuyệt đối. Men gan ở mức bình thường khi các chỉ số như sau:

• Chỉ số ALT (hay còn gọi là GPT) giới hạn bình thường từ 5-37 UI/l
• Chỉ số AST (hay còn gọi là GOT) giới hạn bình thường từ 5-40 UI/l
• Chỉ số GGT giới hạn bình thường là 5-60 UI/l
• Chỉ số ALP giới hạn bình thường từ 35-115 UI/l

Khi chỉ số men gan tăng gấp 1 – 2 lần là ở mức độ nhẹ, từ 2 –  5 lần là mức trung bình và tăng cao khi chỉ số gấp 5 – 10 lần. Men gan cao thường dễ dẫn tới xơ gan, đặc biệt là những người có thể trạng yếu, sức đề kháng kém có thể dẫn tới các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn như viêm gan, ung thư gan. Bởi vậy khi có dấu hiệu của men gan cao, người bệnh cần được thăm khám, tư vấn và điều trị kịp thời để cải thiện tình trạng bệnh.

Nguyên nhân gây men gan cao thường gặp

Men gan cao do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên, điển hình như:

Virus gây viêm gan

Viêm gan siêu vi là nguyên nhân điển hình khiến men gan tăng cao đột biến. Có 5 loại virus gây viêm gan là A, B, C, D, E, các virus xâm nhập vào cơ thể, phá hủy tế bào gan khiến gan bị tổn thương nghiêm trọng. Hơn nữa, virus gây viêm gan B, C khi hoạt động mạnh mẽ gây ra viêm gan cấp và mạn tính, làm tăng nguy cơ mắc xơ gan, ung thư gan.

Bệnh lý về gan khác

Viêm gan tự miễn: Là tình trạng hệ miễn dịch của cơ thể tấn công lại tế bào gan của cơ cơ thể dẫn tới viêm khiến men gan tăng cao. Cho tới nay nguyên nhân của bệnh này vẫn chưa được hiểu rõ nhưng có thể do di truyền hoặc môi trường. Người bệnh có các dấu hiệu như mệt mỏi, khó chịu ở bụng, lười ăn, đau cơ, phù nề…

Viêm gan do rượu: Đây là một trong những nguyên nhân khiến men gan tăng cao, nồng độ men gan tăng thường tỷ lệ thuận với mức độ tổn thương gan do rượu bia.

Gan nhiễm mỡ không do rượu: Tình trạng tích tụ mỡ bất thường ở gan với những người uống ít hoặc không uống rượu khiến men gan cao. Khi bệnh ở giai đoạn phát triển có thể dẫn tới các biến chứng xơ gan, ung thư gan.

Bệnh đường mật

Các bệnh đường mật có quan hệ mật thiết đối với gan, đặc biệt là sỏi đường mật, viêm đường mật, giun chui ống mật… Khi đó, đường mật bị phù nề hoặc địch mật tắc nghẽn tác động lên tế bào gan và khiến men gan tăng cao.

Lạm dụng rượu bia

Men gan tăng cao thường gặp ở những người sử dụng rượu bia quá đà trong thời gian dài. Các chất kích thích có chứa nồng độ cao làm tổn thương gan, suy giảm chức năng gan.

Thuốc

Một số loại thuốc có liên quan tới tổn thương gan và làm men gan tăng cao như:

• Thuốc giảm đau Paracetamol, Aspirin, Ibuprofen và Naproxen,…
• Thuốc kháng sinh như Amoxicillin, Clavulanic, Isoniazid,…

Thói quen tự sử dụng thuốc kháng sinh, kháng viêm hay giảm đau một cách vô tội vạ là nguyên nhân khiến men gan tăng cao. Các loại thuốc này đều được chuyển hóa tại gan. Khi tự ý dùng hoặc lạm dụng khiến gan bị quá tải gây tổn thương lá gan. Đặc biệt, gần đây việc sử dụng các thực phẩm chức năng, loại thuốc không rõ nguồn gốc có thể dẫn tới viêm gan.

Chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ gan. Tuy nhiên, nếu thường xuyên sử dụng thực phẩm có chứa độ tố, thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, dư thừa lượng thuốc trừ sâu… khiến gan phải hoạt động nhiều hơn để xử lý và loại bỏ. Từ đó, làm chết tế bào gan, gây tăng men gan, viêm gan, thậm chí ung thư gan.

Nguyên nhân khác

Ngoài những nguyên nhân trên, men gan tăng còn do các nguyên nhân khác như sốt rét, ngộ độc hóa chất, viêm tụy, bệnh celiac, suy tim, đái tháo đường… làm quá trình chuyển hóa tế bào gan bị ảnh hưởng dẫn tới men gan tăng cao.

Triệu chứng của bệnh men gan tăng cao

Khi chỉ số men gan tăng nhẹ từ 1 – 2 lần so với bình thường thì cơ thể hầu như chưa nhận thấy những triệu chứng rõ rệt. Nếu chỉ số men gan tăng hơn 5 lần thì các triệu chứng của bệnh sẽ rõ rệt. Cụ thể như sau:

Vàng da: Đây là dấu hiệu dễ nhận thấy bằng mắt thường, nhất là khi men gan tăng cao. Nguyên nhân do gan không chuyển hóa và thanh thải được sắc tố mật bilirubin. Tế bào gan chết đi, giải phóng vào máu gây vàng da, vàng mắt. Móng tay cũng chuyển vàng, trong khoang miệng có màng nhày.

Phân nhạt màu, nước tiểu có màu đậm hơn: Nếu nước tiểu đậm hơn bình thường, phân có màu trắng cũng được coi là dấu hiệu của bệnh. Nguyên nhân do gan bị tổn thương, dịch tiêu hóa sẽ đi vào máu gây chướng bụng, phân nhạt màu.

Ngứa da: Với nhiều mức độ khác nhau từ nhẹ tới nghiêm trọng, phụ thuộc vào chỉ số men gan tăng. Nguyên nhân do các độc tố trong cơ thể không được gan đào thải mà tích tụ trong da, gây ngứa ngáy, khó chịu.

Phù nề: Men gan tăng khiến chức năng gan suy giảm, quá trình thanh lọc không đào thải được ra bên ngoài sẽ tích tụ lại gây phù nề bất thường ở phần dưới của cơ thể như mắt cá chân, bàn chân.

Triệu chứng khác: Ngoài các triệu chứng điển hình trên, còn xuất hiện một số triệu chứng khác như buồn nôn, đau bụng đi ngoài, mệt mỏi, chán ăn, tâm lý thay đổi, giảm ham muốn tình dục…

Xem thêm chi tiết: Men gan cao có triệu chứng gì?

Men gan tăng cao có nguy hiểm không?

Men gan tăng cao có nguy hiểm không? là thắc mắc của hầu hết người bệnh. Chỉ số men gan không đơn giản là chỉ số tăng hay giảm mà nó còn phản ánh tình trạng gan đang bị tổn thương hay không, tổn thương ở mức độ nào. Cụ thể:

• Nếu chỉ số men gan từ 40-80, cảnh báo nguy cơ gan nhiễm mỡ, viêm gan virus hay rượu bia, béo phì…
• Nếu chỉ số men gan từ 80-150, cảnh báo chức năng gan bị suy giảm, có thể gây biến chứng như xơ gan, xơ gan cổ trướng
• Nếu chỉ số men gan từ 150-200, hoặc > 200 thì gây tổn hại nghiêm trọng đến tế bào gan, có thể dẫn đến xơ gan, suy gan, thậm chí là ung thư gan.

Thông tin xem thêm: Men gan cao có nguy hiểm không?

Bạn nên làm gì để hạ men gan cao?

Để cải thiện tình trạng men gan cao, điều đầu tiên bạn nên làm chính là thăm khám cụ thể tại những trung tâm y tế tin cậy để tìm ra nguyên nhân, cơ chế của bệnh, mức độ của bệnh. Từ đó, các bác sĩ lên phác đồ điều trị và tư vấn bạn cụ thể.

• Nếu men gan tăng do viêm gan virus A, B, C thì cần phác đồ điều trị là thuốc kháng virus nhằm ức chế hoạt động của virus, hạ men gan và bảo vệ lá gan.
• Nếu men gan tăng do dùng rượu bia, thuốc lá thì cần dừng ngay việc uống bia rượu, hút thuốc. Đồng thời, kết hợp thêm sử dụng các loại thuốc nhằm tăng cường chức năng gan, giải độc gan hiệu quả.

Bên cạnh đó, bạn nên lưu ý các vấn đề để hạ men gan một cách an toàn:

Bổ sung nhiều rau xanh: Chế độ ăn uống nhiều rau xanh có thể giúp gan nhận được các vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết cho một cơ thể khỏe mạnh, giảm lượng mỡ dự trữ trong gan. Bạn hãy cố gắng tăng lượng rau bina, rau xanh khác như bông cải xanh, bắp cải…

Thực phẩm nhiều chất xơ: Đây là nguồn thực phẩm tuyệt vời giúp cơ thể phá vỡ cholesterol, kiểm soát tốt men gan. Những thực phẩm này làm tăng lượng mật do gan sản sinh ra, có thể giúp phá vỡ chất béo. Một số thực phẩm giàu chất xơ như yến mạch, quả mọng, quả hạch…

Thực phẩm giàu tính oxy hóa: Giúp gan hoạt động hiệu quả hơn, không chỉ giảm nồng độ men gan chúng giúp tối ưu hoạt động của gan. Thực phẩm chống oxy hóa tốt như bơ, củ cải đường chứa flavonoid chống oxy hóa. Hạt dẻ là một trong những nguồn axit béo omega-4 và vitamin B rất tốt cho hỗ trợ gan.

Tăng lượng vitamin C: Vitamin C là điều cần thiết để tăng cường hệ miễn dịch, thúc đẩy quá trình phục hồi tế bào gan, giúp giảm men gan. Bổ sung vitamin C từ cam, quýt, bưởi…

Giảm cân: Những người béo phì làm tăng nguy cơ tăng men gan. Giảm cân là biện pháp hiệu quả để kiểm soát men gan. Hãy giữ chỉ số khối cơ thể (BMI) dưới 23 và trên 18,5 (dành cho người châu Á). Nếu chỉ số BMI của bạn trên 23 là thừa cân và trên 25 là béo phì. Kiểm soát vòng eo trong giới hạn cho phép: đàn ông <90cm và phụ nữ <80cm theo chuẩn người châu Á.

Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên: Bạn cần duy trì lối sống tích cực để giữ sức khỏe, hỗ trợ tốt chức năng gan. Hãy đi bộ 30 phút mỗi ngày và tối thiểu đạt 5 ngày/tuần. Nếu không có quá 30 phút liên tục để tập thể dục, có thể tập 10 – 15 phút/lần, vài lần trong ngày. Một số bài tập tốt cho người bệnh như chạy bộ, đi bộ, đạp xe, bơi lội…

Uống đủ nước: Cung cấp ít nhất 8 ly nước mỗi ngày cho cơ thể để đảm bảo gan đang lọc chất thải một cách hiệu quả. Hãy uống nước khi thức dậy, trước khi đi ngủ và ban đêm để đảm bảo cơ thể được tối ưu hóa trong các chức năng hoạt động.

Môi trường sống tốt: Yếu tố gia đình và môi trường làm việc góp phần làm tăng men gan. Hãy thử sử dụng các sản phẩm làm sạch tự nhiên vì nhiều sản phẩm làm sạch tổng hợp có chứa độc tố gây ảnh hưởng tới gan. Hãy đảm bảo một môi trường không khói thuốc lá.

Chế độ nghỉ ngơi hợp lý: Giấc ngủ có vai trò quan trọng đối với sức khỏe, nó là yếu tố giúp con người hoạt động một cách hiệu quả nhất trong ngày. Bạn nên đi ngủ trước 23 giờ vì 23h – 1h sáng là quãng thời gian thải độc của gan, cần tiến hành trong khi ngủ say.

Kiểm tra thuốc đang dùng: Có một số loại thuốc có thể gây tổn thương gan, đặc biệt khi sử dụng lâu dài. Nên trao đổi với bác sĩ khi sử dụng các thuốc giảm đau nhằm tránh hại tế bào gan.

Xem thêm chi tiết: Men gan cao nên ăn gì kiêng gì?

Men gan tăng cao do đâu?

Men gan tăng cao là dấu hiệu cho biết gan đang bị tổn thương hoặc cơ thể đang gặp phải những vấn đề nguy hiểm. Nếu chỉ số men gan tăng cao mà không có cách kiểm soát sớm không chỉ khiến chức năng gan suy giảm mà còn dễ gây xơ gan, u gan…

Trước khi tìm hiểu loại đồ uống nào phù hợp với người men gan cao hãy tìm nguyên nhân gây ra tình trạng này. Có rất nhiều nguyên nhân khiến men gan tăng cao, điển hình là một số nhóm nguyên nhân sau:

Do bệnh về gan

Viêm gan siêu vi cấp: Nồng độ AST, ALT tăng rất cao thường gặp trong những bệnh lý gây hoại tử gan lan tỏa như viêm gan siêu vi cấp, ngưng tuần kéo dài, quá liều acetaminophen…

Suy gan (sốc gan): Trong viêm gan virus cấp hoặc viêm gan do thuốc, men gan tăng lên tới 3.000 U/L. Khi bị suy gan cấp hay sốc gan, men gan có thể tăng lên đến 5.000 U/L.

Gan nhiễm mỡ: Gan nhiễm mỡ do rượu, béo phì, đái tháo đường, viêm gan siêu vi mạn, viêm gan tự miễn, ứ sắt, bệnh lý tự miễn ở ruột non… khiến men gan tăng nhẹ tới trung bình

Bệnh lý khác: Vàng da, tắc mật, viêm gan do rượu…

Nguyên nhân ít gặp: Quá tải sắt, bệnh Wilson, bệnh crohn, viêm loét đại tràng, Celiac sprue, viêm gan tự miễn, thiếu  alpha-1-antitrypsin.

Do một số loại thuốc

Có một số loại thuốc gây bất thường men gan như:

• Thuốc giảm đau: aspirin, acetaminophen (Tylenol), ibuprofen (Advil, Motrin)…
• Thuốc điều trị động kinh: phenytoin (Dilantin), valproic acid (Depakote, Deparkin,…)…
• Kháng sinh: tetracyclin, sulfonamid, isoniazid (INH) (Nydrazid, Laniazid)
• Thuốc tim mạch: amiodarone (Cordarone), hydralazine, quinidine (Quinaglute, Quinidex)…
• Thuốc chống trầm cảm.
• Thuốc giảm mỡ máu

Xem thêm chi tiết: Thuốc cải thiện men gan cao?

10+ đồ uống cho người men gan cao

Bạn đang bị men gan cao và muốn tìm biện pháp ăn uống nhằm hạ men gan an toàn. Dưới đây chúng ta cùng tìm hiểu các loại đồ uống giúp hạ men gan một cách hiệu quả.

Uống đủ nước

Người bệnh men gan cao được khuyến cáo uống ít nhất 8 cốc nước mỗi ngày (trung bình 2 – 2,5 lít nước). Đây là biện pháp đơn giản nhưng lại đảm bảo rằng gan của bạn có thể lọc chất thải một cách hiệu quả. Hãy nhớ cung cấp đủ nước cho cơ thể để đảm bảo gan hoạt động trơn tru nhất.

Nước vọng cách

Trong vọng cách có chứa các chất có tác dụng cải thiện chức năng gan, điều hòa quá trình đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Nhờ những công dụng tốt cho gan mà người ta đưa vọng cách vào danh sách những đồ uống tốt cho người men gan cao.

Cách sử dụng khá đơn giản: Lá vọng cách phơi khô, rửa sạch và nấu nước uống mỗi ngày. Dùng thay nước lọc giúp hỗ trợ cải thiện bệnh một cách hiệu quả.

Nước diệp hạ châu

Diệp hạ châu hay còn có tên gọi khác là chó đẻ răng cưa, được biết đến là vị thuốc tự nhiên tốt nhất hỗ trợ các bệnh lý về gan. Diệp hạ châu đắng có vị đắng, hơi ngọt, tính mát dùng mát gan, giải độc gan, kích thích tiêu hóa.

Cách sử dụng diệp hạ châu để giảm men gan:

• Chọn những cây diệp hạ châu già.
• Rửa sạch, đem phơi khô và cắt khúc để bảo quản.
• Mỗi khi dùng lấy khoảng 1 nắm đem nấu nước, đun thật sôi để các dưỡng chất trong cây thuốc ngấm vào nước. Uống ngày 2 lần.

Nước nhân trần

Nước nhân trần không chỉ là loại nước được nhiều người ưa chuộng nhằm giải nhiệt mùa hè mà còn rất tốt cho người bị men gan cao. Nhân trần được biết đến là vị thuốc có tác dụng thanh nhiệt, hỗ trợ tốt cho chức năng gan. Nhờ vị đắng, tính hàn mà nhân trần có khả năng thúc đẩy quá trình bài tiết dịch mật, bảo vệ tế bào gan và ngăn ngừa các bệnh về gan xuất hiện.

Cách dùng nhân trần để hỗ trợ cải thiện men gan cao: Lấy một lượng nhân trần khô, rửa sạch và nấu nước uống hàng ngày. Nước uống có vị ngọt nên có thể thay nước lọc hàng ngày, tốt cho gan và thận.

Nước atiso

Dân gian thường dùng lá atiso để nấu canh hoặc nấu nước uống để giải nhiệt. Theo nghiên cứu y học hiện đại, loại cây này thường dùng để chữa nhiều bệnh, trong đó có các bệnh lý về gan.

Cây atiso dùng để hỗ trợ giải độc gan do rượu bia, hạ men gan. Ngoài ra, atiso còn là thành phần trong các thang thuốc đặc trị bệnh viêm gan mãn tính, xơ gan…

Cách dùng atiso hạ men gan: Nấu nước atiso uống thay nước lọc hoặc dùng để hầm xương trong bữa cơm hàng ngày. Nước atiso có tác dụng nhuận tràng, lợi tiểu, chống độc và có thể làm hạ cholesterol.

Nước cây mật nhân

Để hạ men gan, ngoài các loại trà thảo dược kể trên người bệnh có thể dùng trà từ cây mật nhân.  Theo một số nghiên cứu y học hiện đại, chiết xuất toàn phần từ cây mật nhân có tác dụng làm hạ men gan cao, làm chậm quá trình hoại tử, hư biến tế bào gan, đặc biệt làm tăng khả năng tái sinh tế bào gan đã bị tổn thương…

Cách dùng nước mật nhân hạ men gan cao như sau:

Dùng vỏ, lá mật nhân rửa sạch, chẻ nhỏ và phơi khô rồi bảo quản kỹ để dùng dần. Mỗi lần dùng, lấy một lượng nhỏ vừa đủ đem pha với nước sôi 85 độ rồi dùng để uống trong ngày. Nên dùng hàng ngày để mang lại hiệu quả nhanh nhất.

Trà cà gai leo

Có vô số công trình nghiên cứu về cà gai leo đã chứng minh rằng trong thành phần của nó có chứa glycoalcaloid có tác dụng tốt trong việc chống viêm, ức chế sự nhân lên của virus gây viêm gan và làm chậm sự phát triển của xơ gan, chống oxy hóa và làm âm tính virus viêm gan. Bên cạnh đó, sử dụng trà cà gai leo còn có tác dụng giảm men gan cao hiệu quả.

Cách sử dụng: Lấy cà gai leo khô rửa sạch và nấu thành trà, sử dụng thay nước uống mỗi ngày giúp hạ các chỉ số men gan cao.

Nước trái cây

Nếu đang thắc mắc men gan cao uống gì tốt? bạn không nên bỏ qua các loại nước ép trái cây có nguồn gốc thiên nhiên vừa bổ sung nước vừa cung cấp vitamin, khoáng chất cần thiết tốt cho cơ thể. Nước trái cây giúp giải nhiệt, làm đẹp da, hỗ trợ chức năng gan, giải độc gan và kiểm soát chặt chẽ nồng độ men gan trong cơ thể. Một số loại nước ép như nước bưởi, nước cam, nước ép táo…

Nước trà xanh

Đây là đồ uống khá phổ biến đối với mọi người. Không chỉ giàu chất chống oxy hóa và các hoạt chất có lợi giúp thanh lọc cơ thể và giải độc hiệu quả. Tuy nhiên, không vì những lợi ích trên mà bạn lạm dụng có thể gây ra các tác dụng phụ gây ảnh hưởng không tốt tới chức năng gan.

Nước đậu đen

Nước đậu đen có chứa nhiều chất có lợi cho cơ thể như vitamin A, B, C, Pp cùng lượng muối khoáng và các chất có lợi khác. Bên cạnh đó, trong đậu đen còn chứa molypden có tác dụng giải độc gan, thanh lọc hiệu quả và tăng cường chức năng gan.

Nước gạo lứt

Uống nước gạo lứt giúp cải thiện men gan khá hiệu quả. Đây là loại gạo có hàm lượng dinh dưỡng cao nhờ chứa tinh bột, đường, vitamin và các khoáng chất.

Nước gạo lứt có tác dụng tốt đối với những người hay nóng trong người, thường xuyên bị nổi mụn, hay phải tiếp xúc với rượu bia, đồ uống có cồn… Nhờ đó mà nước gạo lứt giúp làm mát và thanh lọc gan cực hiệu quả.

Thông tin chi tiết: Men gan cao nên ăn gì kiêng gì?

Thông tin chi tiết: Men gan cao là gì?

Người bị men gan cao nên ăn?

Không chỉ giúp cung cấp những dưỡng chất và năng lượng cần thiết cho cơ thể, một số loại thực phẩm còn có khả năng hồi phục, tái tạo mô gan, hỗ trợ thanh nhiệt, giải độc và tăng cường sức khỏe của cơ thể. Khi bị men gan tăng cao, bạn nên ưu tiên bổ sung các nhóm thực phẩm lành mạnh này để tăng cường chức năng và điều hòa men gan.

Rau xanh

Rau xanh được biết đến là thực phẩm tốt đối với sức khỏe con người. Nhóm thực phẩm này cung cấp cho cơ thể vitamin, khoáng chất cũng như lượng nước dồi dào. Bên cạnh đó, nó còn giúp kích thích hoạt động tiêu hóa, giảm táo bón, tăng cường chức năng miễn dịch và ức chế quá trình oxy hóa của cơ thể.

Ngoài ra, rau xanh còn có tác dụng chuyển hóa chất béo, làm giảm nồng độ cholesterol trong máu, hỗ trợ làm giảm lượng mỡ dự trữ tại gan. Bổ sung rau xanh vào chế độ ăn uống hàng ngày còn giúp cải thiện một số triệu chứng do các bệnh về gan gây ra như đau bụng, đầy hơi, chướng bụng, ăn uống khó tiêu,…

Các chất chống oxy hóa trong rau xanh như quercetin, flavonoid, beta-carotene, vitamin E và C kích thích ản sinh enzyme ở gan, tăng đào thải độc tố thông qua đường tiểu, hỗ trợ quá trình chuyển hóa ở gan. Bởi vậy mà người bị men gan cao không nên bỏ qua loại thực phẩm này, hãy bổ sung vào thực đơn ăn uống hàng ngày của bạn. Một số loại rau xanh tốt cho sức khỏe như:

• Rau bina
• Súp lơ xanh.
• Cải xoăn.
• Bắp cải…

Rau củ giàu chất chống oxy hóa

Bên cạnh rau xanh, người bệnh men gan cao nên bổ sung một số loại rau củ có chứa nhiều chất chống oxy hóa vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Theo kết quả của các nghiên cứu cho thấy, hợp chất oxy hóa trong các loại thực vật có tác dụng làm chậm thoái hóa mô gan, ức chế quá trình xơ hóa, tăng cường thải độc, làm mát gan và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Bạn có thể tham khảo một số loại rau củ giàu chất chống oxy hóa sau đây:

Củ cải đỏ: Trong củ cải đỏ có chứa hợp chất vulgaxanthin và betanin có khả năng chống oxy hóa mạnh, giúp giải độc, chống viêm và tốt cho hệ thần kinh. Các hợp chất này còn được chứng minh có khả năng ngăn ngừa ung thư như ung thư gan, ruột kết, vú và tuyến tiền liệt.

Cà rốt: Nhờ chứa dinh dưỡng đa dạng mà cà rốt được nhiều chuyên gia khuyến khích bổ sung và chế độ ăn uống của những người mắc bệnh lý về gan. Vitamin E, vitamin A, vitamin C, lutein, beta-carotene, selenium,… có chứa trong cà rốt có thể tăng chuyển hóa chất béo và kiểm soát nồng độ cholesterol trong máu. Xantofin và lucopen có trong cà rốt giúp giải độc, thanh lọc gan và kích thích tiêu hóa hiệu quả. Tuy nhiên, đừng vì những tác dụng của nó với sức khỏe mà bổ sung quá nhiều nhé. Bởi lượng carotene trong thực phẩm này có thể ứ đọng ở gan và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Củ dền: Tìm thấy chất chống oxy hóa acid alpha lipoic trong củ dền giúp tăng oxy lên não, làm chậm quá trình lão hóa, chống viêm đồng thời tăng khả năng hấp thu mỡ. Bổ sung thức ăn này vào chế độ ăn uống hàng ngày giúp hỗ trợ hoạt động chuyển hóa ở gan, tiêu trừ gốc tự do, giảm viêm và ngăn ngừa hoại tử nhu mô gan.

Khoai lang: Không chỉ là thực phẩm được nhiều người yêu thích, khoai lang còn chứa vô số dưỡng chất tốt cho sức khỏe. Đây là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa dồi dào. Các hợp chất như beta-carotene, mangan, vitamin C, vitamin E, anthocyanin,… có tác dụng tăng cường sức khỏe, phòng ngừa lão hóa, hỗ trợ hoạt động chuyển hóa tại gan. Các hợp chất chống oxy hóa có trong khoai lang còn có tác dụng giảm viêm, ngăn chặn quá trình thoái hóa tế bào.

Ngoài ra, còn một số loại củ khác cũng tốt cho sức khỏe người bệnh như củ hành tây, khoai tây, củ cải trắng… hỗ trợ điều hòa men gan và tăng cường sức khỏe.

Thực phẩm giàu Omega – 3

Một chế độ ăn uống giàu axit béo omega – 3 được khuyến khích làm giảm mức men gan. Không chỉ mang lại lợi ích đối với tim mạch và não bộ, omega 3 còn được chứng minh có hiệu quả chống viêm, tăng cường khả năng miễn dịch và bảo vệ tế bào gan hiệu quả. Chính vì vậy, người bệnh có vấn đề về gan như men gan cao, viêm gan, xơ gan có thể bổ sung axit béo không no qua các thực phẩm như:

• Cá hồi
• Cá thu
• Cá trích
• Cá ngừ…

Các loại quả hạch

Các loại quả hạch như quả óc chó, hạnh nhân, hạt điều, hạt mắc ca, hạt phỉ… đều cung cấp lượng chất béo lành mạnh. Lượng chất béo có trong nhóm thực phẩm này dễ chuyển hóa hơn so với chất béo từ động vật, giúp cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể.

Kết quả của nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, bổ sung các loại quả hạch vào chế độ ăn giúp giảm thiểu khối lượng thực phẩm trong mỗi bữa ăn, kiểm soát cân nặng và hỗ trợ giảm cân đối với người béo phì. Mà nhiều người đã biết, béo phì là yếu tố thuận lợi khiến gan men tăng cao và cao huyết áp.

Thực phẩm giàu vitamin C

Thực phẩm giàu vitamin C mang lại vô số lợi ích đối với sức khỏe. Vitamin C là chất chống oxy hóa tuyệt vời, giúp cải thiện hệ miễn dịch và tăng cường sức khỏe. Do đó, nhóm thực phẩm giàu vitamin C được khuyến khích bổ sung vào thực đơn của người men gan cao do nhiễm siêu vi.

Bên cạnh đó, vitamin C còn có tác dụng làm giảm triệu chứng do tăng men gan như cơ thể mệt mỏi, ăn uống kém, đau nhức khớp, khó ngủ, mất ngủ… Để tăng tốc độ phục hồi mô gan bị tổn thương, điều hòa men gan và cải thiện sức khỏe tổng thể, người bệnh nên bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin C như cam, quýt, bưởi, cà chua, ổi, dâu tây, ớt chuông, sơ ri, đu đủ, súp lơ…

Uống đủ nước

Nước có vai trò quan trọng đối với mọi hoạt động trong cơ thể, đặc biệt là người men gan cao. Hãy bổ sung đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày. Thói quen này không chỉ giúp bù chất lỏng, cân bằng điện giải mà còn hỗ trợ thanh lọc độc tố, kiểm soát cholesterol trong cơ thể. Uống nhiều nước còn thúc đẩy quá trình trao đổi chất, giảm tích tụ độc tố ở gan, điều hòa nhu động ruột hiệu quả. Bạn có thể uống nước chanh pha loãng hoặc nước ép từ các loại trái cây, rau củ tươi nhằm tăng hiệu quả điều hòa men gan.

Xem thêm chi tiết: Đồ uống cho người men gan cao

Thức ăn giàu axit folic

Axit folic là một dạng vitamin B9 được tìm thấy trong các chất bổ sung hoặc trong một số thực phẩm (ở dạng tự nhiên như folate). Axit folic cần thiết cho việc sản xuất, tăng trưởng và chức năng của các tế bào hồng cầu. Nếu cơ thể thiếu hụt loại axit này có thể khiến mức ALT cao hơn. Bạn nên ăn các thực phẩm có chứa nhiều folate như:

• Các loại rau có lá màu xanh đậm.
• Hạt đậu.
• Đậu phộng.
• Hạt hướng dương.
• Các loại ngũ cốc.
• Gan.

Men gan cao nên kiêng gì?

Chế độ ăn uống thiếu khoa học là một trong những nguyên nhân khiến men gan tăng cao. Do đó, để ổn định và làm giảm men gan, phục hồi tế bào gan bạn nên bổ sung các thực phẩm lành mạnh. Đồng thời, nên hạn chế hoặc kiêng hoàn toàn một số thực phẩm, đồ uống sau đây:

Tuyệt đối không uống rượu bia

Rượu bia là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lý về gan như men gan cao, xơ gan, suy gan, ung thư gan. Tuyệt đối không nên dùng rượu bia và các thức uống có chứa cồn khi gan đang bị tổn thương và suy giảm chức năng.

Cồn và ethanol trong loại thức uống này có thể khiến tế bào gan tích trữ chất béo triglyceride và gây men gan tăng cao. Thực tế cho thấy, hầu hết các trường hợp xơ gan, suy gan mãn tính đều có thói quen uống rượu bia, hút thuốc lá và do môi trường ô nhiễm, tiếp xúc với nhiều hóa chất. Do đó, để đảm bảo sức khỏe của bản thân, giảm nồng độ men gan trong máu bạn cần kiêng tuyệt đối rượu bia và các đồ uống chứa cồn khác.

Thức ăn nhiều dầu mỡ

Dung nạp thức ăn nhiều dầu mỡ có thể cung cấp một lượng chất béo triglyceride cho cơ thể, gan sẽ chuyển hóa chất béo này thành năng lượng dự trữ ở các tế bào mỡ. Khi ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất béo làm tăng lượng chất béo triglyceride trong gan và khiến men gan tăng cao và gây ra các bệnh lý khác như gan nhiễm mỡ, đột quỵ, bệnh lý về tim mạch. Do đó, bạn nên hạn chế loại thức ăn này vào thực đơn ăn uống hàng ngày. Khi chế biến thức ăn hãy ưu tiên dưới dạng hấp, luộc.

Đường và gia vị cay nóng

Đồ ăn chứa nhiều đường và gia vị cay nóng làm tăng áp lực lên gan, khiến men gan tăng lên nhanh chóng. Hơn thế nữa, thường xuyên bổ sung nhóm thực phẩm này còn khiến bạn tăng cân, béo phì, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Hãy tránh xa các thực phẩm như kẹo ngọt, bánh quy, nước hoa quả hoặc đồ ăn chứa nhiều tiêu, ớt…

Hạn chế dùng món ăn chứa nhiều muối

Muối là gia vị quen thuộc trong gian bếp và được sử dụng trong hầu hết các món ăn. Bên cạnh tác dụng cân bằng hương vị, muối còn giúp bổ sung điện giải, điều hòa huyết áp. Tuy nhiên, sử dụng quá nhiều muối có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đối với sức khỏe, đặc biệt là hoạt động tiêu hóa.

Theo một số nghiên cứu cho thấy, dùng các thực phẩm có chứa quá nhiều muối làm tăng áp lực lên gan khiến chúng bị ứ đọng, tích trữ chất lỏng, chất béo và tăng nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ. Ngoài ra, muối còn gây phù nề ở người bệnh bị xơ gan, dẫn tới biến chứng hôn mê gan và tử vong.

Măng tươi

Tuy là món ăn được nhiều người yêu thích nhưng lại là thực phẩm gây độc cho gan và ảnh hưởng xấu tới sức khỏe tổng thể. Hàm lượng chất cyanide có trong măng tươi có thể biến đổi thành axit cianhydric dưới tác động của các enzyme tiêu hóa. Và loại axit này là chất này cực độc đối với cơ thể, nhất là tế bào gan.

Thường xuyên ăn măng tươi có thể thúc đẩy tốc độ phá hủy nhu mô gan, gây suy giảm chức năng gan nghiêm trọng và tăng men gan trong máu. Chúng còn gây đau nhức khớp, kích thích triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày và viêm loét dạ dày tá tràng. Do đó, nếu bị men gan cao bạn nên loại bỏ loại thực phẩm này ra khỏi thực đơn ăn uống nhé.

Hạn chế dùng thịt đỏ

Thịt đỏ như thịt bò, thịt dê, thịt nguội… tuy là nguồn cung cấp khoáng chất và protein dồi dào nhưng lại chứa nhiều chất béo bão hòa có thể làm tăng áp lực lên gan. Đặc biệt là những trường hợp gan đang bị tổn thương.

Thông thường, các enzyme trong gan dễ dàng phá vỡ và chuyển hóa protein trong thịt đỏ. Nhưng khi gan bị tổn thương, cơ quan này thường gặp khó khăn trong quá trình chuyển hóa đạm từ các loại thịt đỏ. Tình trạng này dẫn tới dư thừa protein trong máu khiến cơ thể mệt mỏi, giảm sức khỏe và ảnh hưởng chức năng não bộ.

Do đó, người bị men gan cao hoặc đang gặp các vấn đề khác về gan nên hạn chế dùng thịt đỏ. Thay vào đó, hãy bổ sung protein từ các loại thịt trắng như cá, gà hoặc các thực phẩm có nguồn gốc thực vật như nấm, đậu nành, đậu phộng, đậu lăng, đậu gà, yến mạch, tảo biển…

Hạn chế dùng nước ngọt có gas

Đồ uống có ga chứa hàm lượng đường cao làm tăng nguy cơ tiểu đường, cao huyết áp và các vấn đề về gan như gan nhiễm mỡ, xơ gan, ung thư gan… Khi dung nạp các thực phẩm này vào cơ thể, đường trong nước ngọt có ga nhanh chóng làm tăng đường huyết. Lúc này, gan bắt buộc phải chuyển hóa đường thành chất béo nhằm ổn định đường huyết và bảo vệ cơ thể.

Xem thêm thông tin: Men gan cao nên uống thuốc gì?

Lưu ý khi ăn uống cho người men gan cao

Ngoài việc chọn các loại thực phẩm, đồ uống nên và không nên dùng, người bị men gan cao nên chú ý một số vấn đề khi ăn uống như:

• Nên ăn uống điều độ, lựa chọn đa dạng nhóm thực phẩm trong thực đơn ăn uống của bạn.
• Tránh ăn uống quá mức gây thừa cân, béo phì. Thay vào đó, chỉ cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.
• Không nên kiêng khem quá mức hay chỉ bổ sung một vài nhóm thực phẩm cố định. Thói quen này có thể khiến cơ thể thiếu hụt vi chất dinh dưỡng khiến cơ thể mệt mỏi, làm tăng tốc độ tổn thương tế bào, đặc biệt là ở những trường hợp men gan tăng do siêu vi.
• Ăn chậm nhai kỹ, ăn chín uống sôi để hạn chế các vấn đề về tiêu hóa đồng thời giúp hỗ trợ phục hồi tế bào gan, giảm men gan và cải thiện sức khỏe.
• Thay đổi các thói quen xấu như hút thuốc lá, thức khuya, tiếp xúc với hóa chất, bụi bẩn, các loại độc tố, lạm dụng thuốc…
• Tập thể dục đều đặn mỗi ngày hỗ trợ giảm men gan và tăng cường sức khỏe tổng thể. Kết hợp luyện tập cùng ăn uống khoa học có thể kiểm soát nồng độ men gan trong một thời gian ngắn.

Men gan cao là gì?

Men là các chất xúc tác hóa học nhằm đẩy nhanh các phản ứng trong cơ thể. Men gan có 4 loại chính: Phosphatase kiềm (ALP), Aspartate transaminase (AST), Alanine transaminase (ALT) và Gamma – glutamyl transpeptidase (GGT). Những loại này còn được gọi là enzyme xúc tác trong gan.

Khi tế bào gan bị tổn thương khiến nồng độ các enzyme xúc tác này tăng cao, hòa tan vào máu tạo nên nồng độ men gan nhất định. Vì một nguyên nhân nào đó, nồng độ men gan vượt quá giới hạn tiêu chuẩn khiến tế bào gan bị tổn thương.

Nồng độ men gan trong máu có vai trò quan trọng giúp bác sĩ dự đoán và xác định được các vấn dề liên quan tới gan. Nồng độ men gan trong máu được coi là bình thường nếu:

• Chỉ số AST ở mức bình thường từ 20 – 40UI/L
• Chỉ số ALT bình thường từ 20 – 40 UI/L
• Chỉ số GGT bình thường từ 20 – 40 UI/L
• Chỉ số ALP bình thường từ 30 – 11 UI/L

Nồng độ men gan tăng cao trong máu được chia thành nhiều mức khác nhau, cụ thể:

• Ở mức độ nhẹ: Men gan tăng từ 1 – 2 lần so với mức bình thường.
• Ở mức độ trung bình: Men gan tăng từ 2 – 5 lần so với mức bình thường.
• Ở mức độ nặng: Men gan tăng hơn 5 lần so với bình thường.

Thông tin chi tiết: Men gan cao là gì?

Nguyên nhân gây nên men gan tăng cao

Có nhiều nguyên nhân khiến men gan tăng cao, điển hình như:

Viêm gan siêu vi: Đây là nguyên nhân phổ biến khiến nồng độ men gan tăng cao đột biến. Có 5 loại virus gây viêm gan là A, B, C, D, E, các virus này xâm nhập vào cơ thể, phá hủy tế bào gan gây tổn thương gan nghiêm trọng.

Bệnh lý khác về gan: Viêm gan do rượu, xơ gan, viêm gan tự miễn, ung thư gan… khiến men gan tăng cao.

Bệnh sốt rét: Trong bệnh sốt rét, đặc biệt là sốt rét ác tính, men gan cũng có thể tăng cao. Vì khi đó các tế bào gan và thận bị tổn thương.

Tác dụng phụ của thuốc: Nhiều người có thói quen tự ý sử dụng thuốc kháng sinh, kháng viêm hay thuốc giảm đau… Các loại thuốc này khi vào cơ thể đều được chuyển hóa tại gan. Khi tự ý sử dụng hay lạm dụng dùng thuốc khiến gan bị quá tải, gây tổn thương gan.

Chế độ ăn uống: Men gan tăng có thể do hấp thụ 1 phần độc tố chứa trong thực phẩm. Khi ăn các loại thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, bị nấm mốc hay chưa chất bảo quản hay dư thừa lượng thuốc bảo vệ, chứa độc tố khiến lá gan phải hoạt động nhiều hơn để xử lý và loại bỏ các chất thải. Điều này khiến các tế bào gan bị tổn thương, bị chết gây tăng men gan, viêm gan thậm chí là ung thư gan.

Uống rượu, bia: Rượu bia là nguyên nhân thường gặp khiến men gan tăng. Rượu bia hủy hoại tế bào gan và khiến men gan tăng lên. Các chất kích thích, chứa nồng độ cồn cao sẽ làm tổn thương và khiến chức năng gan suy giảm.

Do bệnh lý: Một số bệnh lý khác cũng có thể gây men gan cao như suy tim, viêm tụy, đái tháo đường, bệnh đường mật… khiến quá trình chuyển hóa tế bào gan bị ảnh hưởng dẫn đến men gan tăng cao.

Men gan cao dẫn đến nhiều nguy hại

Men gan cao phản ánh tình trạng tế bào gan đang bị tổn thương. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, men gan tăng cao lâu dài có thể gây ra nhiều hậu quả nguy hiểm như:

Giảm tuổi thọ: Khi AST có trị số tăng gấp đôi sẽ tăng 32% nguy cơ tử vong. Và nếu trị số tăng hơn gấp đôi thì nguy cơ tử vong sẽ lên tới 78%. Chỉ số ALT tăng gấp đôi làm tăng nguy cơ tử vong lên 21%, khi trị số tăng hơn gấp đôi thì nguy cơ tử vong lên 59%.

Dấu hiệu cảnh báo bệnh lý: Men gan tăng cao là dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý như viêm gan, xơ gan, viêm túi mật, ung thư gan… Người bệnh cần phát hiện sớm và thăm khám kịp thời nhằm tìm ra nguyên nhân gây men gan cao. Nếu để lâu dài bạn có thể bỏ lỡ giai đoạn điều trị bệnh tốt nhất khiến bệnh tiến triển nặng hơn, khó điều trị.

Biến chứng xơ gan, u gan… : Nếu men gan tăng cao kéo dài mà không được điều trị đúng cách có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm như xơ gan, u gan, ung thư gan…

Xem chi tiết: Men gan cao uống thuốc gì?

Phòng ngừa men gan cao tại nhà

Men gan cao thường không có dấu hiệu rõ rệt nên khi phát hiện bệnh đã ở mức độ nghiêm trọng gây ảnh hưởng tới sức khỏe, thậm chí tử vong. Để giảm nguy cơ trên, bản thân mỗi người cần có ý thức bảo vệ sức khỏe lá gan bằng việc:

Bổ sung nhiều rau xanh và chất xơ: Rau xanh đảm bảo cung cấp hàm lượng vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, giúp bạn khỏe hơn và giảm lượng mỡ trong gan. Một số loại rau xanh tốt cho gan như bắp cải, rau bina, cải xanh… Thực phẩm giàu chất xơ có tác dụng phá vỡ cholesterol và kiểm soát hàm lượng men gan khá hiệu quả. Chất xơ giúp tăng lượng mật sinh ra ở gan và giảm chất béo trong cơ thể.

Bổ sung nhiều rau xanh, chất xơ, thực phẩm giàu vitamin C… vào thực đơn ăn uống hàng ngày nhé.

Các thực phẩm có tính oxy hóa: Thực phẩm trên không làm giảm nồng độ men gan nhưng giữ cho men gan ở mức ổn định, giúp gan hoạt động tốt hơn. Một số thực phẩm giàu tính oxy hóa như củ cải đường, hạt dẻ, bơ…

Thực phẩm giàu vitamin C: Là chất cần thiết giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể, giúp các tế bào gan được hồi phục, men gan giảm. Một số thực phẩm giàu vitamin C như cam, bưởi, quýt, chanh,… Không nên sử dụng đồ uống có chứa đường.

Giảm cân nếu béo phì: Bởi béo phì thường có nguy cơ cao bị men gan tăng. Chính vì vậy, giảm cân để tốt cho sức khỏe và kiểm soát men gan.

Tập thể dục hàng ngày: Thể dục thường xuyên mỗi ngày sẽ giúp sức khỏe tốt, hỗ trợ chức năng gan. Bạn có thể đi bộ hàng ngày, tập thể dục từ 10 – 15 phút/lần.

Bổ sung đủ nước: Uống đủ nước mỗi ngày giúp gan đào thải các chất thải hiệu quả. Bạn hãy uống nước khi thức dậy, sau khi ăn… để giúp chức năng gan hoạt động trơn tru.

Hạn chế sử dụng rượu bia và các chất kích thích: Bởi chúng là chất phá hủy gan khiến gan bị tổn thương nhiều. Vì vậy, để phục hồi lại men gan, bạn nên hạn chế hoặc bỏ các loại đồ uống này.

Không nên thức khuya và làm việc nặng nhọc để giảm tải gánh nặng cho gan. Ngủ đúng giờ và đủ giấc giúp gan có thời gian nghỉ ngơi, hồi phục lại sau ngày làm việc mệt mỏi.

Sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, không sử dụng thuốc acetaminophen và ibuprofen khi sử dụng gây tổn thương gan. Thời gian sử dụng lâu dài, vì vậy cần trao đổi rõ ràng với bác sĩ.

Ngủ đúng giờ, làm việc nhẹ nhàng để giảm gánh nặng cho gan.

Thông tin chi tiết: Men gan cao nên ăn gì kiêng gì?

Cần tới cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám và làm xét nghiệm nếu có các dấu hiệu như:

• Đau âm ỉ vùng hạ sườn phải.
• Buồn nôn, chán ăn, người mệt mỏi.
• Ngứa da, vàng da.
• Phân nhạt màu.